COGNITIEVE GEDRAGSTHERAPIE

Cognitieve gedragstherapie

Wat is cognitieve gedragstherapie?

Cognitieve gedragstherapie is een actieve therapie waarin de cliënt leert om anders tegen problematische situaties aan te kijken en er anders mee om te gaan.

Cognitieve gedragstherapie gaat er van uit dat problemen beïnvloed en in stand gehouden worden door iemands gedachten (cognities) en gedrag. Door het onderzoeken en veranderen van dat gedrag en die gedachten nemen de psychische klachten af. Cognitieve gedragstherapie is een combinatie van 1. gedragstherapie en 2. cognitieve therapie. Gedragstherapie richt zich vooral op het veranderen van het gedrag. Hoe een mens handelt bepaalt namelijk in belangrijke mate hoe de persoon zich voelt. Als iemand geneigd is om uit angst bepaalde situaties uit de weg te gaan, dan zal spanning vaak in eerste instantie weliswaar afnemen, maar op de lange termijn juist eerder verergeren dan verminderen. In een gedragstherapeutische behandeling brengt de cliënt met de behandelaar eerst het problematische gedrag en de omstandigheden waarin dat voorkomt in kaart. Vervolgens helpt de therapeut de cliënt om beter passende gedragspatronen aan te leren voor die omstandigheden. Zowel het inventariseren van het gedrag waarvan de cliënt last heeft als het bedenken en voorbereiden van oefeningen met nieuw, beter passend gedrag gebeurt samen met de behandelaar. Cognitieve therapie gaat in op iemands gedachten en de emoties die door die gedachten beïnvloed worden. Wie belangrijke zaken en gebeurtenissen in zijn leven steeds vanuit een negatief standpunt bekijkt wordt en blijft gemakkelijker angstig, somber of geïrriteerd. In cognitieve therapie onderzoekt de cliënt samen met de behandelaar of die wijze van denken wel helemaal klopt met de werkelijkheid. Wanneer blijkt dat iemand geneigd is om te negatief over allerlei zaken te oordelen wordt uitgezocht welke manier van denken passender is. Bij het uitwerken van meer realistische, vaak positievere gedachten maakt de behandelaar gebruik van specifieke cognitieve uitdaagtechnieken en huiswerkoefeningen. De toekomst is hierbij belangrijker dan het verleden. Cognitieve gedragstherapie beïnvloedt dus gedrag, gedachten en gevoel. Door anders tegen een situatie aan te kijken (gedachten) verandert het gevoel en het gedrag van iemand.

Voor wie en wanneer geschikt?

Bij cognitieve gedragstherapie werkt de behandelaar nauw met de cliënt samen om tot verbetering van de klachten te komen. De behandelaar sluit zo direct en zo concreet mogelijk aan bij de problemen. Het is een actieve manier van behandelen; van de cliënt wordt een actieve bijdrage verwacht; in de therapiesessies werken we met vragenlijsten en oefeningen. Daarnaast spreekt de behandelaar met de cliënt huiswerkopdrachten af om zelf buiten de sessies aan de problemen te werken. Naar de effecten van cognitieve gedragstherapie is veel onderzoek gedaan. Heel vaak blijkt deze methode een zeer effectieve psychotherapie te zijn. Vaak is deze vorm van therapie effectiever gebleken dan medicijnen, vooral op de langere termijn. Cognitieve gedragstherapie geldt volgens officiële richtlijnen als de psychologische behandeling van eerste keus voor:

• Angststoornissen

• Milde depressies

• Eetstoornissen (boulimia nervosa)

• Alcoholverslaving

• Impuls- en psychosomatische problemen zoals vermoeidheid, (hoofd)pijn, paniek en burn-out

Dit wil echter niet zeggen dat alle cliënten baat hebben bij cognitieve gedragstherapie. De effecten verschillen per persoon. Ook andere psychologische behandelingen kunnen werkzaam zijn voor bepaalde problemen bij cliënten. Het onderzoek naar het verder verfijnen en uitbreiden van psychologische behandelmethoden voor psychische stoornissen gaat dan ook verder.